Echtscheiding? Zo voorkom je als ondernemer dat je ex-partner van je erft
maandag 27 mei 2024
Wanneer jij en je partner uit elkaar gaan, dan wil je waarschijnlijk niet dat je ex na jouw overlijden nog iets van je erft. Maar als je dat niet zorgvuldig vastlegt in een testament, dan gelden voor je nalatenschap, inclusief je onderneming, de standaardregels van het erfrecht. En dat kan betekenen dat jouw nalatenschap, en dus ook eigendom van en zeggenschap over je onderneming, terechtkomt bij je ex-partner. Hoe zit dat? En hoe kun je dat voorkomen?
Regels van het erfrecht
Stel, jij en je partner hebben kinderen en je hebt besloten uit elkaar te gaan. Als je geen testament hebt opgesteld en de echtscheidingsprocedure is nog niet afgerond wanneer jij overlijdt, dan erft jouw ex-partner volgens de regels van het erfrecht sowieso mee. Is de echtscheiding officieel afgerond (of het geregistreerd partnerschap officieel ontbonden), dan gaat bij jouw overlijden de onderneming, én de zeggenschap daarover, over op je kinderen.
Minderjarige kinderen en doorvererving
Maar stel dat de kinderen minderjarig zijn wanneer jij overlijdt. In dat geval krijgt je ex, als de vertegenwoordiger van de kinderen, zeggenschap over hun erfdelen en dús over jouw onderneming. En wanneer na jou een kind (zelf kinderloos, ongehuwd en zonder testament) overlijdt, dan is je ex-partner, als langstlevende ouder, erfgenaam in de nalatenschap van dat kind. Je ex krijgt dan door doorvererving het eigendom van je onderneming (deels) in handen.
Voorkomen dat je ex erft
Om dit alles te voorkomen moet je een testament opstellen waarin je vastlegt dat je ex-partner niet van jou erft. Je hebt dan onder meer de volgende mogelijkheden: je kunt je partner uitsluiten als erfgenaam, een bewindvoerder aanwijzen en een zogenaamde tweetrapsmaking opnemen. Daarnaast kun je kiezen voor het certificeren van aandelen in je bv. Daarmee kun je voorkomen dat de zeggenschap over je onderneming bij je ex-partner terechtkomt.
Erfgenamen benoemen
In je testament kun je je partner uitsluiten als erfgenaam en aangeven wie je erfgenamen moeten zijn. Meestal zullen dat de kinderen zijn. Maar zoals eerder gezegd: ook als je ex als erfgenaam uit beeld is, blijft de kans bestaan dat hij of zij, als vertegenwoordiger van minderjarige kinderen of door doorvererving, uit jouw nalatenschap erft. Alleen je erfgenamen benoemen is dus onvoldoende om te voorkomen dat (een deel van) de erfenis alsnog bij je ex terechtkomt.
Bewindvoerder aanwijzen
Je kunt in je testament ook bepalen dat over de erfdelen van je kinderen een bewind wordt ingesteld, tot de kinderen een bepaalde leeftijd (bijvoorbeeld 25 jaar) hebben bereikt. Je wijst dan in je testament een bewindvoerder aan. Na je overlijden krijgt dan die bewindvoerder de zeggenschap over de erfenis - en dus ook over de onderneming - en niet de vader of moeder van de kinderen (zijnde jouw ex-partner).
Tweetrapsmaking
Een tweetrapsmaking in je testamant voorkomt doorvererving via de kinderen naar je ex. Als jouw kinderen erven, en een van hen vervolgens (ongehuwd, zonder zelf kinderen te hebben en zonder testament) overlijdt, dan is de langstlevende ouder van het kind, jouw ex-partner dus, erfgenaam. De tweetrapsmaking regelt dat wat (er over is van wat) de kinderen erven, bij hun overlijden naar de andere kinderen gaat en dus niet naar je ex.
Testament
Zonder testament gelden de standaardregels van het erfrecht. En die gelden niet alleen voor ondernemers die een echtscheiding zien aankomen; ze gelden voor iedereen. Maar als ondernemer heb je wel een extra verantwoordelijkheid: die voor (de continuïteit van) je onderneming. En daarmee heb je een reden te meer om je nalatenschap goed te regelen. Met een testament kun je alle voor jou én je onderneming ongewenste gevolgen van het erfrecht eenvoudig voorkomen. En dat geeft je als mens én als ondernemer een gerust gevoel.
Ineke Willems | PPH Noterarissen
0412-665666
i.willems@pphnotarissen.nl
